Ăn chay (thực dưỡng) đang là một xu hướng mới được áp dụng cho trẻ em. Kết quả tìm kiếm về chủ đề “Ăn chay” + “trẻ em” trên Google cho ra hơn 1 triệu kết quả khác nhau. Tuy nhiên, bất kỳ phương pháp nào cũng cần có nghiên cứu và hiểu biết đầy đủ của các bậc bố mẹ trước khi áp dụng cho con cái. Nếu không có thể sẽ dẫn tới hậu quả là thiếu dinh dưỡng và ảnh hưởng lâu dài tới tăng trưởng của các bé sau này.
Mức độ và thực đơn
Đầu tiên, mẹ cần hiểu về các mức độ ăn chay cơ bản như sau:
+ Ovo-vegetarian: ăn chay nhưng vẫn có trứng trong thực đơn
+ Lacto-ovo vegetarian: ăn chay nhưng vẫn có trứng và sữa trong thực đơn
+ Lacto-vegetarian: ăn chay nhưng không ăn trứng, chỉ dùng thêm sữa và các sản phẩm từ sữa
+ Vegan: ăn chay hoàn toàn
Thực đơn cho bé theo phương pháp thực dưỡng cũng là một điều cần quan tâm hàng đầu. Mẹ nên tham khảo thực đơn dành cho bé dưới đây:
Tuy vậy, nhìn vào thực đơn trên, không ít mẹ sẽ giật mình thảng thốt vì dường như chế độ ăn có vẻ quá khắt khe với con, dẫu rằng lợi ích từ việc ăn chay cũng không hề nhỏ. Vậy thì việc cho trẻ nhỏ ăn theo phương pháp thực dưỡng – hay gọi đơn giản là ăn chay – có nên không?
Nhiều người ủng hộ...
Alicia Silverstone, vợ của “người hùng cơ bắp - Silverstone” đã nuôi dưỡng em bé 3 tháng tuổi của họ - Bear Blu – theo một chế độ thực dưỡng nghiêm ngặt. Và không phải chỉ mình Alicia, có rất nhiều bà mẹ ngôi sao khác ở Hollywood đang cho con cái ăn theo theo chế độ dinh dưỡng không-cá, không-thịt, không-trứng sữa và cả không-mật ong nữa.
“Thật ra, nuôi nấng 1 em bé theo chế độ thực dưỡng không phải là vấn đề gì to tát cả” - Caity McCardell, 43 tuổi, mẹ của 2 em bé và là 1 blogger đang sống tại Califonia chia sẻ. Caity và chồng cô đã cho cả 2 con, một bé gái 6 tuổi và một bé trai 8 tuổi ăn chay từ nhỏ.
Tuy vậy, nhiều mẹ vẫn tỏ ra hoài nghi rằng, liệu có bao nhiêu người có thể như cô Caity, kiểm soát được chế độ ăn-không-đạm-hoàn-toàn ngay cả trong những thời kỳ cần nhiều dưỡng chất nhất như khi mang thai hoặc cho con bú? Ngay cả Natalie Portman – mỹ nhân nổi tiếng của phim Thiên Nga Đen – một người ăn chay trường cũng đã phải nới lỏng chế độ dinh dưỡng để thu nạp thêm các món bánh nướng (có đạm từ trứng) trong thời gian mang thai để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
Việc thèm muốn đạm động vật là một khó khăn rất khó vượt qua. Caity từng thú nhận với một tạp chí thực dưỡng rằng trong thời gian mang thai Jack – bé trai 8 tuổi – cô thường xuyên mơ được ăn đã đời cả 1 thùng bánh mỳ kẹp thịt. Cô thậm chí còn yêu cầu chủ một cửa hàng bán đồ hữu cơ thử tìm cho mình loại pho mát lấy từ sữa của “những con dê vui vẻ” (để tránh việc hấp thu chất độc trong thực phẩm khi động vật bị cưỡng chế ngoài mong muốn của chúng), dù cuối cùng Caity đã chiến thắng ham muốn và không mua (nhưng đã khóc vì tiếc suốt quãng đường từ cửa hàng về nhà).
Liệu ăn chay có đủ chất cho bé?
Trong thời gian mang thai 2 con, Caity cũng từng có lần ăn phô mai trong món sa-lát, nhưng bù lại, cô hoàn toàn không đụng đến thịt. Caity chia sẻ rằng cô vẫn có 1 thai kỳ khỏe mạnh.
“Các con tôi vẫn tăng trưởng khá tốt, thuộc hàng trung bình ở trường và đặc biệt nổi trội về chiều cao. Trông chúng không hề có dáng vẻ gầy guộc lờ đờ như mọi người vẫn nghĩ nếu ăn không đủ chất đâu” - Caity nói.
... Nhưng cũng không ít người phản đối "kịch liệt"
Việc các bé ăn không thịt thì có thể chấp nhận được. Nhưng có vẻ ý tưởng không cho trẻ con uống sữa (vì ăn chay thì không uống sữa) đối với nhiều người nghe không khả thi chút nào.
Một thành viên trên một diễn đàn dành cho các bà mẹ tại Mỹ đã thốt lên: “Tôi đã nói chuyện với 3 bà mẹ khác nhau đang cho con ăn chay… Hình như việc đó đang trở thành trào lưu mới thì phải nhỉ? Nhưng ăn thế liệu có đủ chất cho bọn trẻ không? Tôi thấy thật nhảm nhí!”
>>> Xem thêm: Cho con ăn bột là có hiếu với mẹ chồng?
Một mẹ khác đồng tình: “Thật là kỳ quặc!”. Trong khi người khác cũng gay gắt hơn khi lên án: “Tôi nghĩ cho trẻ con ăn chay là ngược đãi chúng!”. Trong thời đại mà truyền thông đang hàng ngày ra sức quảng cáo sức mạnh thần kỳ của sữa đối với sự tăng trưởng của trẻ em, thì chuyện cấm trẻ uống sữa thật sự là không chấp nhận được đối với rất nhiều người.
Một nhà đánh giá ẩm thực và đã từng theo phương pháp ăn chay – Nina Planck – đã viết một bài đăng trên New York Times với nội dung quy kết những bà mẹ cho con ăn chay là thiếu trách nhiệm, và rằng trẻ con ăn chay sẽ không thể đủ chất để phát triển. Bài viết đã thu hút sự quan tâm của rất nhiều bạn đọc, trong số đó có rất nhiều phản biện cho rằng quan điểm đó của Nina là sai lầm hoàn toàn. Bởi những người ủng hộ thực dưỡng đưa ra nhiều bằng chứng cho thấy, bất kỳ dưỡng chất nào có trong các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật thì cũng có trong các thực phẩm thực vật.
“Vì từ bé chúng ta đã được dạy cách liên kết thực phẩm có đạm với dưỡng chất, ví dụ nói đến canxi là nghĩ đến sữa, nói đến sắt là nghĩ tới thịt bò, nên không ai nghĩ rằng ăn cải xoăn cũng cung cấp lượng canxi y hệt trong sữa” - Tracy Wilson, một chủ nhà hàng ở Washington - người đang cho 2 con theo phương pháp ăn chay chia sẻ.
“Quan điểm dưỡng chất phải được cung cấp từ thực phẩm đạm thịt đã ăn sâu vào suy nghĩ của mọi người, nên rất khó thay đổi. Vả lại càng khó để mọi người đồng ý là có thể ăn chay ngay cả khi mang thai” - Wilson nói.
Và một vấn đề khác về nuôi con kiểu thực dưỡng. Đó là khi bé mới 14 tháng, khi đó thật dễ dàng quyết định con sẽ ăn cái gì. Nhưng khi các bé lớn lên và có quyền lựa chọn riêng, liệu các bé có còn chọn ăn chay?