Gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều video clip ghi lại cảnh các ông bố bà mẹ dạy con học đếm, đọc chữ, thậm chí cả các cô giáo mầm non dạy trẻ học đếm, học đánh vần nhưng sai phương pháp khiến người xem được những phen cười nghiêng ngả.
Tuy nhiên, ẩn sâu trong những tiếng cười ấy là những phương pháp giáo dục sai cần báo động. Điều này dẫn đến việc trẻ chỉ biết nhìn miệng, nghe cô, nghe bố mẹ nói và đọc theo mà không có chút gì ghi nhớ trong đầu. Chính vì vậy xảy ra tình trạng trẻ em học vẹt rất nhiều.
Những bi kíp bỏ túi cho phụ huynh giúp trẻ tránh học vẹt
Rất nhiều trẻ do được dạy sai phương pháp nên dẫn đến tình trạng trẻ học vẹt.
Chia sẻ về vấn đề này, cô M. giáo viên có 16 năm kinh nghiệm đang dạy tại một trường tiểu học ở Hà Nội chia sẻ: “Những giáo viên mới ra trường không bao giờ được dạy lớp 1 bởi vì họ chưa đủ năng lực, sự kiên trì và rất nhiều yếu tố khác. Những giáo viên này thường phải có 5 năm kinh nghiệm trở lên. Phụ huynh tìm sai lớp cho con, đây là nguyên nhân đầu tiên dẫn đến tình trạng trẻ học vẹt”.
Xét về nguyên nhân sâu xa để xảy ra tình trạng trẻ học vẹt, theo cô M. hiện nay, hầu hết đến 90% phụ huynh cho con đi học lớp tiền lớp 1. Theo họ, trước khi vào lớp 1 trẻ phải nắm được những kiến thức cơ bản. Cũng có vị phụ huynh chỉ nghĩ đơn thuần thấy con nhà hàng xóm đi học thì con mình cũng không thể thua kém.
"Tôi khẳng định một điều, những giáo viên mầm non không đủ trình độ để rèn trẻ tiền lớp 1. Bởi vì họ không có kinh nghiệm, không có kiến thức chuyên môn, không được đào tạo bài bản. Chính vì vậy, khi lên lớp 1, các cô giáo dạy vất vả thêm nhiều lần”, cô M. nhận định.
Bố mẹ không nên tự tiện dạy con đánh vần?
Trao đổi về dạy đánh vần cho con, giáo viên M. khẳng định, việc đầu tiên trẻ phải được tìm đúng thầy dạy: “Vì phương pháp giáo dục cho trẻ mỗi năm có những cập nhật mới hơn. Đó là lí do tại sao các giáo viên tiểu học được đi tập huấn sau mỗi kỳ nghỉ hè. Những điều này giáo viên mầm non không thể cập nhật được phương pháp mới. Vì thế họ không bắt nhịp kịp dẫn đến việc hướng dẫn sai cho trẻ.
Hiện nay, học sinh được học theo cách đánh vần xuôi, không đánh vần ngược như trước đây. Ví dụ, trong sách giáo khoa lớp 1, học sinh học từ bài 1 đến bài 6 sẽ đánh vần ngược giống như phương pháp học cũ trước đây. Nhưng bắt đầu từ bài số 7, trẻ đã chuyển sang cách đánh vần khác. Giả sử như đánh vần chữ “bê” được cô giáo hướng dẫn đánh vần: “b ê bê”. Đó là phương pháp học giúp học sinh tư duy hơn rất nhiều”, cô M. nhận định.
Ví dụ khi dạy đến chữ “bê” thì trong sách có bức tranh hình con bê. Giáo viên cũng có những dụng cụ học liệu khác đưa lên trên bảng giúp trẻ dễ tiếp cận và dễ nhớ mặt chữ hơn. Sau đó các cô cho 1 bạn đọc, 2 bạn đọc, 3 bạn đọc… tiếp đến là những chữ in thường, in hoa cho trẻ nhận dạng thêm mặt chữ.
Nói về việc phụ huynh dạy đánh vần như thế nào cho con, cô M. cho hay: “Tháng đầu tiên kể từ ngày con bắt đầu đi học, chúng tôi yêu cầu phụ huynh không dạy con đánh vần ở nhà dưới mọi hình thức. Bởi vì thời điểm này các con đang làm quen với các chữ cái. Sau một tháng đầu tiên, mỗi ngày con được học gieo vần. Nếu phụ huynh muốn được tham gia quá trình rèn luyện con đánh vần ở nhà hãy trao đổi với giáo viên sau mỗi buổi học để giáo viên có thể hướng dẫn phụ huynh đúng phương pháp".
Bài tập giúp trẻ tìm ra sự khác biệt trong các chữ cũng là một trong những cách học cho học sinh ghi nhớ thêm mặt chữ. Cô M chia sẻ: “Ví dụ như hôm nay chủ đề học chữ “e”, chúng tôi đưa ra một số bức tranh có chùm me, cụm tre, con ve…hoa hướng dương (một cụm từ khác để trẻ dễ phân biệt).
Sau đó, giáo viên cho trẻ nối chữ “e” với những vần nào có chứa chữ này. Từ đó giúp trẻ nhận dạng và ghi nhớ tốt hơn sau mỗi bài học. Mỗi tiết học 40 phút, giáo viên sẽ đưa ra phân tích rất chi tiết từng chữ một, từng âm, vần, cách đánh dấu thanh nguyên âm, phụ âm… Chứ không học đơn giản như các con ở mẫu giáo.
Một trong những việc cha mẹ nên làm với các bé để tránh tình trạng con học vẹt đó là nên cho các bé đọc truyện tranh. Hãy mua cho trẻ những cuốn truyện tranh có chữ cỡ lớn cùng những hình ảnh sinh động để giúp trẻ có hứng thú đọc và tìm hiểu nội dung truyện.
Đề cập đến vấn đề nên hay không nên cho trẻ tham gia học chương trình tiền lớp 1?, cô M. giải thích: "Đối với việc cho trẻ học tiền lớp một, phụ huynh nên cho con đi học thêm bởi vì ở lớp mầm non, khi phụ huynh đưa con đến trường đã có giáo viên đứng ngoài cửa lớp đón con vào, âu yếm, vỗ về. Nhưng lên lớp 1 sẽ khác, cô không đứng ở cửa lớp đợi con mà các con phải ngồi ngay ngắn vào chỗ. Khi cô đến các con phải đứng lên chào. Nên cho trẻ tập dần với thói quen này để không bị ngỡ ngàng khi đi học”.
Đặc biệt không nên cho trẻ tham gia lớp tiền lớp 1 trong thời gian quá lâu. Khoảng thời gian tốt nhất cho trẻ theo học lớp này là 1 đến 2 tháng trước khi bước vào lớp 1.
Nếu phụ huynh cho trẻ đi học lớp tiền lớp 1 trong thời gian dài có thể khiến trẻ mất hứng thú khi học ở trường. Bởi vì tất cả những kiến thức cô dạy ở trường, bé đã được học trước. Bên cạnh đó, một số bạn không đi học trước lại có tâm lý chán nản vì cho rằng mình thấp kém hơn. Điều này tạo nên sự cạnh tranh không lành mạnh của bệnh thành tích trong lớp học.
“Điều đặc biệt các phụ huynh nên chú ý đó là hạn chế tối đa cho trẻ tiếp cận với smartphone. Hiện nay, rất nhiều trẻ bị tự kỷ ở dạng nhẹ. Vì vậy, hãy tránh xa những thiết bị công nghệ. Thay vào đó hãy trò chuyện với trẻ, cho các bé giao lưu, tham gia vận động nhiều hơn đây cũng là cách phát triển tư duy ngôn ngữ cho bé”, giáo viên này chia sẻ.